Aleksandra Mazurkiewicz - scenariusz zajęć zintegrowanych 

Marzena Rudzka-Kupczyńska - relacja z lekcji przeprowadzonej przez piątoklasistów dla młodszych kolegów (lekcja otwarta dla nauczycieli matematyki)

Lekcja chemii o wodzie

 

 

W naszej szkole uczniowie mają okazję uczyć się z wykorzystaniem narzędzi technologii informacyjno-komunikacyjnych. Przykładem takich zajęć była lekcja chemii w klasie VII a, którą poprowadziła nauczycielka chemii pani Małgorzata Potaczała. Temat zajęć dotyczył wody jako rozpuszczalnika. Uczniowie dowiedzieli się jaki jest związek pomiędzy budową cząsteczki wody a rozpuszczaniem się substancji w wodzie. W zgłębianiu tej wiedzy bardzo pomocne okazały  animacje cząsteczki wody,  a także symulacje rozpuszczania się substancji w wodzie.  Uczniowie, dzięki technologii informacyjno –komunikacyjnej oglądali otaczającą nas materię na poziomie atomów i cząsteczek. Multimedialny układ okresowy wspierał uczniów w dokładnym określeniu rodzaju wiązań w cząsteczce wody. Po takiej porcji wiedzy teoretycznej przyszła pora na działania praktyczne. Na drodze doświadczalnej, w oparciu o dopiero co zgłębioną widzę teoretyczną o budowie cząsteczce wody, można już było przewidywać czy dana substancja będzie miała budowę polarną. Dla chemika rozwijanie wyobraźni przestrzennej jest bardzo ważne i tu z pomocą przychodzą technologie informacyjno-komunikacyjne.

Konspekt lekcji chemii w klasie VII szkoły podstawowej

 

Temat: Woda jako rozpuszczalnik

Małgorzata Potaczała

 

Cele nauczania

Uczeń:

•       zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki wody (A),

•       opisuje budowę cząsteczki wody (B),

•       nazywa rodzaj wiązania występującego w cząsteczce wody (A),

•       wyjaśnia, co to jest cząsteczka polarna (B),

•       identyfikuje cząsteczkę wody jako dipol (B),

•       dzieli substancje na dobrze i słabo rozpuszczalne oraz praktycznie nierozpuszczalne w wodzie, podaje ich przykłady (A),

•       wyjaśnia, na czym polegają procesy rozpuszczania i mieszania (C),

•       definiuje pojęcia: emulsja, rozpuszczalnik, substancja rozpuszczona, roztwór (A),

•       określa, dla jakich substancji woda jest dobrym rozpuszczalnikiem (C),

•       wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie (A),

•        przeprowadza doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania się substancji stałych w wodzie (C),

•       porównuje rozpuszczalność w wodzie związków kowalencyjnych i jonowych (D),

•       zapisuje obserwacje i formułuje wniosek z przeprowadzonych doświadczeń (C).

Realizowane wymagania szczegółowe z podstawy programowej

Uczeń:

•       opisuje budowę cząsteczki wody, […] (V. 1),

•       projektuje i przeprowadza doświadczenia dotyczące rozpuszczalności różnych substancji w wodzie (V. 3),

•       projektuje i przeprowadza doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania się substancji stałych w wodzie (V. 4).

Metody

•       pogadanka,

•       pokaz,

•       laboratoryjna,

•       praktyczna.

Materiały i środki dydaktyczne

•       podręcznik dla klasy siódmej szkoły podstawowej, J. Kulawik, T. Kulawik, M. Litwin, Chemia Nowej Ery, Nowa Era, Warszawa 2017,

•       zbiór zadań dla szkół podstawowych, T. Kulawik, M. Litwin, S. Styka-Wlazło, Chemia w zadaniach i przykładach, Nowa Era, Warszawa 2017,

•       Multiteka Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej,

•       Flipbook Chemia Nowej Ery  dla klasy siódmej

•       multimedialny układ okresowy pierwiastków chemicznych, ukladokresowy.edu.pl,

 

•         scholaris.pl – portal wiedzy dla nauczycieli - http://www.scholaris.pl/resources/run/id/64201

       http://www.scholaris.pl/resources/run/id/64198

•         karty pracy dołączone do scenariusza,

•       projektor multimedialny, laptop,

•       odczynniki, szkło i sprzęt laboratoryjny: woda wodociągowa, woda wodociągowa zimna i gorąca, cukier, sól kuchenna, olej roślinny, statywy do probówek, probówki – po 6 na grupę, bagietki, łyżeczki

•       zestaw do budowania modeli pręcikowo-kulkowych cząsteczek,

 

Przebieg lekcji:

1.    Nawiązanie do poprzednich lekcji i przypomnienie wiadomości. Nauczyciel zadaje pytania:

 Jakie właściwości ma woda?

     Symulacja Cząsteczka wody (Multiteka). Następnie zadaje pytanie:

Jak zbudowana jest cząsteczka wody? – uczniowie budują z modeli pręcikowych cząsteczkę wody. Zapisują na tablicy wzór sumaryczny i strukturalny wody.

Część właściwa:

 

1.    Podanie tematu lekcji oraz celu lekcji w języku ucznia:

Temat: Woda jako rozpuszczalnik - prezentacja slajd 1

Cel w języku ucznia:

Dowiem  się jaki jest związek pomiędzy budową cząsteczki wody a rozpuszczaniem się substancji w wodzie, a także jak temperatura, mieszanie i rozdrobnienie substancji wpływa na szybkość rozpuszczania substancji w wodzie.

2.    Budowa polarna cząsteczki wody:

     Jak zbudowana jest cząsteczka wody?

- Przypomnienie rodzajów wiązań w cząsteczkach związków chemicznych.

- Uczniowie ustalają rodzaj wiązania  w cząsteczce wody na podstawie różnicy elektroujemności - , ukladokresowy.edu.pl

 - Nauczyciel wyjaśnia, czym jest dipol, budowa polarna cząsteczki wody

Multiteka Chemia Nowej Ery animacja cząsteczka polarna.

Flipbook Chemia Nowej Ery  dla klasy siódmej str 166.

 

3.      Na czym polega rozpuszczanie?

Doświadczenie: Rozpuszczanie atramentu w wodzie (pokaz).

Fipbook str 166.

 

4.      Dlaczego nie wszystkie substancje rozpuszczają się w wodzie?

       Doświadczenie: Badanie rozpuszczania w wodzie substancji ( pokaz):

a)      opis: Do trzech zlewek wlej wodę, następnie dodaj: soli kuchennej, cukru, oleju:

b)     obserwacje: sól kuchenna, cukier i woda rozpuściły się wodzie, olej nie rozpuścił się.

Multiteka - animacja „ Dipol"

Multiteka – animacja „ Rozpuszczanie substancji o wiązaniu jonowym w wodzie"

c)      Wniosek uczniów: Substancje dzielimy na rozpuszczalne w wodzie i nierozpuszczalne w wodzie.

 

Multiteka - animacja „ Dipol"

Multiteka – animacja „ Rozpuszczanie substancji o wiązaniu jonowym w wodzie"

 

d)     W wodzie rozpuszczają się substancje o budowie polarnej, czyli takie, które posiadają w cząsteczce wiązania jonowe lub kowalencyjne spolaryzowane.

      „ Podobne rozpuszcza się w podobnym".

Substancje dobrze rozpuszczalne w wodzie tworzą roztwory – mieszaniny jednorodne.

Substancje które są cieczami i nie rozpuszczają się wodzie mogą tworzyć emulsje co oznacza, że jedna ciecz jest rozpuszczona w drugiej w postaci drobnych kropli np. majonez, musztarda, majonez.

5.      Od czego zależy szybkość rozpuszczania się substancji w wodzie?

Nauczyciel dzieli uczniów na cztero- i pięcioosobowe grupy, przypomina zasady pracy w grupie, informuje o sposobie wykonywania zadań, sprawdzania ich poprawności i kryteriach oceny. Doświadczenia biegną zgodnie z kartą pracy dołączonej do konspektu. Uczniowie wykonują doświadczenie i uzupełniają z karty pracy.

 

Część podsumowująca

1.   Nauczyciel przekazuje uczniom swoje obserwacje dotyczące pracy grup i ocenia pracę na lekcji wszystkich uczniów.

Zad 1 /169 podręcznik. Flipbook

Zad 2/169 podręcznik  Flipbook

Zad 4/ 169 podręcznik  Flipbook

                                                                                                                  autor Małgorzata Potaczała

ROK SZKOLNY 2018/19

Scenariusz zajęć – klasy I, II (dzieci przebywające w świetlicy szkolnej),
kółko recytatorskie.

Data: 27.11.2018.

Czas realizacji: 1 godz. lekcyjna

Rodzaj zajęć: zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego (realizacja celów związanych z orientacją zawodową w klasach I – III), zajęcia logopedyczne.

Temat: Zawody, które wymagają odpowiedniej dykcji.

Ćwiczenia, które pomagają wykształcić poprawny sposób mówienia.

Cele ogólne zajęć:

- zapoznanie ucznia ze znaczeniem słowa „dykcja";

- przedstawienie uczniom zawodów, w których dykcja jest zasadniczą umiejętnością podczas ich wykonywania (śpiewak, aktor, prezenter telewizyjny lub radiowy, nauczyciel);

- usprawnianie aparatu artykulacyjnego i oddechowego: ćwiczenia usprawniające narządy mowy, ćwiczenia oddechowe (pobudzanie przepony, wydłużanie fazy wydechowej, utrwalanie mówienia na wydechu), ćwiczenia fonacyjne (wyrabianie umiejętności modulowania wysokości głosu),
czyli ćwiczenia przygotowujące do wykonywania omawianych zawodów;

- rozwijanie umiejętności poprawnego odczytywania krótkich wierszyków trudnych do czytania ze względu na położenie w wyrazach poszczególnych głosek wymagających prawidłowej artykulacji.

Cele operacyjne zajęć – Uczeń:

- zna znaczenie słowa „dykcja";

- potrafi wymienić zawody, w których dykcja jest zasadniczą umiejętnością podczas ich wykonywania (śpiewak, aktor, prezenter telewizyjny lub radiowy, nauczyciel);

- poprawnie wykonuje ćwiczenia artykulacyjne, oddechowe i fonacyjne,
które usprawniają aparat artykulacyjny oraz oddechowy i przygotowują
do wykonywania omawianych zawodów;

- poprawnie odczytuje krótkie wierszyki trudne do czytania ze względu
na położenie w wyrazach poszczególnych głosek wymagających prawidłowej artykulacji.

Metody i techniki pracy: rozmowa kierowana, metoda ćwiczeń i praktycznego działania, praca z tekstem.

Formy pracy: indywidualna, grupowa jednolita i zróżnicowana.

Środki dydaktyczne: kolorowe piórka, karty z wierszykami, nagrody.

 PRZEBIEG ZAJĘĆ

1.       Rozmowa na temat znaczenia słowa „dykcja" oraz zawodów,
które wymagają posiadania tej umiejętności podczas ich wykonywania.

Dykcja – sposób mówienia, poprawnego wymawiania wyrazów przy uwzględnieniu wszystkich procesów zachodzących w wyrazach i na ich granicach. Zasadnicza umiejętność w wykonywaniu takich zawodów jak: śpiewak, aktor, prezenter telewizyjny lub radiowy, nauczyciel.

2.       Zapoznanie uczniów z ćwiczeniami, które przygotowują do wykonywania tych zawodów i pomagają w nabywaniu właściwej dykcji:

a)      ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny: bajka koartykulacyjna;

b)      ćwiczenia różnicujące fazy wydechowe: wdech nosem, wydech ustami;

c)       ćwiczenia na rozruszanie przepony: wskazanie prawidłowego toru oddechowego, wiersz „Śmiecholandia";

d)      ćwiczenia wzmacniające wydech: dmuchanie na piórka;

e)      ćwiczenia wydłużające fazę wydechową: wypowiadanie na jednym wydechu pojedynczych głosek, np. naśladowanie syczenia węża (sss…), wypowiadanie na jednym wydechu coraz dłuższych ciągów – wyliczanie dni tygodnia, wiersz „Królewskie granie" z podziałem na grupy;

f)        ćwiczenia fonacyjne: samogłoski (bez głosu, szeptem, z głosem), samogłoski ze spółgłoskami – abba, obbo, ubbu, ebbe, ibbi, ybby;

g)      ćwiczenia fonacyjne wyrabiające umiejętność modulowania wysokości głosu: wymawianie połączenia samogłosek „au" z różną intonacją – wyrażającą pytanie, twierdzenie, zdziwienie, gniew, zadowolenie, przeczenie, drwinę;

h)      ćwiczenia artykulacyjne: ćwiczenia w wypowiadaniu tekstów – odczytywanie wierszyków.

3.       Podsumowanie zajęć, wręczenie nagród.

                                                                                             Opracowała:

                                                                                       Agnieszka Barszczyk

                  PRZEBIEG ZAJĘĆ

1.            Rozmowa na temat znaczenia słowa „dykcja" oraz zawodów, które wymagają posiadania tej umiejętności podczas ich wykonywania.

Dykcja – sposób mówienia, poprawnego wymawiania wyrazów przy uwzględnieniu wszystkich procesów zachodzących w wyrazach i na ich granicach. Zasadnicza umiejętność w wykonywaniu takich zawodów jak: śpiewak, aktor, prezenter telewizyjny lub radiowy, nauczyciel.

2.            Zapoznanie uczniów z ćwiczeniami, które przygotowują do wykonywania tych zawodów i pomagają w nabywaniu właściwej dykcji:

a)            ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny: bajka koartykulacyjna;

b)            ćwiczenia różnicujące fazy wydechowe: wdech nosem, wydech ustami;

c)            ćwiczenia na rozruszanie przepony: wskazanie prawidłowego toru oddechowego, wiersz „Śmiecholandia";

d)            ćwiczenia wzmacniające wydech: dmuchanie na piórka;

e)            ćwiczenia wydłużające fazę wydechową: wypowiadanie na jednym wydechu pojedynczych głosek, np. naśladowanie syczenia węża (sss…), wypowiadanie na jednym wydechu coraz dłuższych ciągów – wyliczanie dni tygodnia, wiersz „Królewskie granie" z podziałem na grupy;

f)             ćwiczenia fonacyjne: samogłoski (bez głosu, szeptem, z głosem), samogłoski ze spółgłoskami – abba, obbo, ubbu, ebbe, ibbi, ybby;

g)            ćwiczenia fonacyjne wyrabiające umiejętność modulowania wysokości głosu: wymawianie połączenia samogłosek „au" z różną intonacją – wyrażającą pytanie, twierdzenie, zdziwienie, gniew, zadowolenie, przeczenie, drwinę;

h)            ćwiczenia artykulacyjne: ćwiczenia w wypowiadaniu tekstów – odczytywanie wierszyków.

3.            Podsumowanie zajęć, wręczenie nagród.                                                                                       

 Konspektu zajęć koła chemicznego z wykorzystaniem TIK

 

Krótki opis celu: Członkowie koła chemicznego zaprezentują swój dorobek rodzicom poprzez wykonanie eksperymentów.  

Autor	Potaczała Małgorzata
Przedmiot, rodzaj zajęć	chemia, zajęcia koła chemicznego
Klasa, data	Koło chemiczne dla klas VII, 12.03.2019r.
Wymagania sprzętowe w zakresie TIK	tablica interaktywna, komputer z dostępem do internetu, aplikacja dostępną na stronie www.learningappa.org, program do tworzenia prezentacji,
Cele zajęć wyrażone w języku ucznia	Udoskonalę umiejętności: - planowania i projektowania doświadczeń chemicznych, - formułowania hipotezy, wniosków i obserwacji do eksperymentów, - współpracy w zespole - prezentowania swojej pracy z wykorzystaniem TIK Utrwalę nawyk bezpiecznego eksperymentowania zgodnie z zasadami BHP. Utrwalę wiedzę chemiczną potrzebną do prowadzenie eksperymentów stosując aplikację dostępną na stronie www.learningappa.org.
Ćwiczenie, zadanie dla uczniów: Czego nauczą się uczniowie dzięki ćwiczeniom.               Krótki opis ćwiczenia z zastosowaniem TIK           Polecenie do ćwiczenia dla uczniów	1. Członkowie koła, stosując aplikację dostępną na stronie www.learningapps.org przygotują ćwiczenia dzięki którym utrwalą swoją wiedzę potrzebną do prowadzenia eksperymentów. Stosując programy do tworzenia prezentacji doskonalą swoje umiejętności dokumentowania eksperymentów chemicznych.   2. Podczas spotkania z rodzicami członkowie koła prezentują przygotowane przez siebie eksperymenty ilustrują swój pokaz wcześniej przygotowanymi aplikacjami (www.learningapps.org, programy do przygotowania prezentacji ).    3. Ćwiczenie1) Stosując aplikację dostępną na stronie www.learningapps.org przygotuj ćwiczenia, dzięki którym utrwalisz swoją wiedzę chemiczną potrzebną do prowadzenia eksperymentów chemicznych. Zaplanuj, jak wykorzystasz swoje ćwiczenia podczas spotkania z rodzicami. Ćwiczenie2) Stosując dowolny program do tworzenia prezentacji, przygotuj pracę dokumentującą planowanie i prowadzenie eksperymentu chemicznego. Zaplanuj, jak wykorzystasz swoją prezentację podczas spotkania z rodzicami.
Uzasadnienie zastosowania TIK Korzyści dla uczenia się uczniów, dlaczego użycie TIK jest w tym miejscu lepsze niż tradycyjne metody ?	Członkowie koła chemicznego prezentowali rodzicom swoje umiejętności planowania i prowadzenie eksperymentów chemicznych. Dzięki zastosowaniu TIK, mogli przedstawić swoje działania podczas zajęć koła chemicznego, dzięki którym przygotowali się do spotkania z rodzicami.
Wskazówki dla naśladowców	Członkowie koła, pracując metodą projektu, wybrali problem badawczy, postawili hipotezę, zaplanowali eksperymenty chemiczne w celu weryfikacji hipotezy. Sformułowali obserwacje i wnioski. Dokumentowali swoje prace stosując narzędzia TIK.
Sprzęt i narzędzia TIK, zasoby, źródła wykorzystane do ćwiczeń, zadania dla uczniów.	tablica interaktywna, komputer z dostępem do internetu, aplikacja dostępną na stronie www.learningapps.org, program do tworzenia prezentacji,  odczynniki chemiczne, szkło i sprzęt laboratoryjny potrzebny do wykonania eksperymentów.
Materiały dla ucznia i nauczyciela Spis załączników .	brak

Opracowała Małgorzata Potaczała

 

 

    

 Konspekt lekcji chemii w klasie VII z wykorzystaniem TIK

 

Krótki opis celu lekcji: Uczniowie, podczas uczniowskich ćwiczeń laboratoryjnych, stosując metodę kolorymetrii,  zbadają czystość wód rzeki Skory.

Autor	Potaczała Małgorzata
Przedmiot, rodzaj zajęć	chemia, zajęcia laboratoryjne.
Klasa, data przeprowadzonych zajęć	VII a gr. chłopców 14.02.2019r.
Wymagania sprzętowe w zakresie TIK	tablica interaktywna, komputer z dostępem do internetu, plansze interaktywne – chemia,
Cele lekcji wyrażone w języku ucznia	Poznam kolorymetrię jako metodę badawczą Nauczę się: - stosowania kolorymetrii do określenia zawartości w badanych próbkach wody: azotanów, fosforanów, tlenu rozpuszczonego oraz pH. - bezpiecznego wykonywania eksperymentów uczniowskich. Skonstruuję tabelę obserwacji do ćwiczeń laboratoryjnych. Określę związek pomiędzy budową cząsteczki wody a rodzajem zanieczyszczeń wód.
Ćwiczenie, zadanie dla uczniów: Czego nauczą się uczniowie dzięki ćwiczeniom.             Krótki opis ćwiczenia z zastosowaniem TIK             Polecenie do ćwiczenia dla uczniów	Poznają budowę cząsteczki wody. Określą związek pomiędzy budową cząsteczki wody a rodzajem zanieczyszczeń wód. Porównają wyniki  uczniowskich ćwiczeń laboratoryjnych, na tej podstawie określą klasę czystości rzeki Skory   Ćwiczenie1) W oparciu o instrukcję wyświetloną na tablicy interaktywnej, stosując kolorymetrię, przeprowadź badanie czystości wód rzeki Skory. Wyznacz zawartość azotanów, fosforanów, tlenu rozpuszczonego oraz pH. Wykorzystują tablicę interaktywną, zestaw wyniki swoich eksperymentów w wirtualnej tabeli wyników. Ćwiczenie2) Na podstawie animacji przedstawiających budowę cząsteczki wody, uczniowie określ rodzaj wiązania w cząsteczce wody, wskaż ładunki  w biegunach cząsteczki wody. Określ rodzaj wiązanie chemicznego w cząsteczce wody.  Uzasadnij pojawienie się ładunków cząstkowych dodatnich i ujemnych na atomie tlenu i atomach wodoru.
Uzasadnienie zastosowania TIK Korzyści dla uczenia się uczniów, dlaczego użycie TIK jest w tym miejscu lepsze niż tradycyjne metody ?	Zastosowanie tablicy interaktywnej podczas wykonywania ćwiczeń uczniowskich pozwoli na sprawne prowadzenie zajęć. Grupy ćwiczeniowe pracują jednym frontem, jednocześnie nauczyciel ma możliwość nadzorowania przebiegu zajęć. Przewidywanie budowy cząsteczek wymaga uruchamianie wyobraźni przestrzennej. Wprowadzenie w tym miejscu animacji cząsteczki ułatwi uczniom analizowanie budowy i formułowanie wniosków.
Wskazówki dla naśladowców	Przed lekcją poleciłam uczniom wyszukanie w sieci informacji na temat klas czystości wód w Polsce oraz kryteriów ich przyznawania.
Sprzęt i narzędzia TIK, zasoby, źródła wykorzystane do ćwiczeń, zadania dla uczniów.	Tablica interaktywna, plansze interaktywne, komputer z dostępem do Internetu.
Materiały dla ucznia i nauczyciela Spis załączników .	brak

 

Opracowała Małgorzata Potaczała